Pytanie

Urząd gminy przekazał nieodpłatnie instytucji kultury w 100% zamortyzowane środki trwałe i wyposażenie. Z dokumentu PT „Protokół przekazania — przejęcia środka trwałego” wynika, że całość jest w 100% umorzona.
Czy w księgach rachunkowych należy ująć te środki trwałe i wyposażenie w wartości netto i czy to oznacza, że są one bez wartości?
Jaka ująć w księgach rachunkowych przekazanie tych składników majątku?

Przekazane przez gminę środki trzeba wycenić i w tej wartości ująć w księgach rachunkowych instytucji kultury.

Wyjaśnienie

To, że przekazane przez gminę środki są w pełni zamortyzowane, nie oznacza, że dla instytucji kultury nie mają wartości. Dlatego otrzymane nieodpłatnie środki, które zgodnie z protokołem przekazania są zamortyzowane w 100%, należy wycenić.

Jeśli instytucja kultury nie może ustalić ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, to wycenia go według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu (art. 28 ust. 2 Ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dalej: ustawa o rachunkowości). Natomiast gdy nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą (art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Proszę zauważyć, że w protokole przekazania gmina podaje wartości, według których wyksięgowuje dane aktywa ze swoich ksiąg rachunkowych. Nie są to zatem wartości, które instytucja kultury przyjmie jako wartość początkową tych aktywów.

Po wycenie składników majątku do ksiąg rachunkowych można wprowadzić zapisy:
1. Środki trwałe, które będą amortyzowane w czasie:

  1. przyjęcie środka trwałego w wartości zgodnej z wyceną dokonaną przez instytucję kultury lub, jeśli istnieje taka potrzeba, przez eksperta:
    • Wn 010 „Środki trwałe”,
    • Ma 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”;
  2. amortyzacja środka trwałego:
    • Wn 400 „Amortyzacja”,
    • Ma 071 „Umorzenie środków trwałych”; równolegle:
    • Wn 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,
    • Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne”.

2. Środki trwałe amortyzowane jednorazowo w wartości zgodnej z wyceną:

  1. przyjęcie środka trwałego:
    • Wn 013 „Pozostałe środki trwałe”,
    • Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne”;
  2. jednorazowa amortyzacja:
    • Wn 401 „Amortyzacja”,
    • Ma 071 „Umorzenie pozostałych środków trwałych”.

Z tym, że jeśli środek trwały amortyzowany jest w następnym miesiącu po przyjęciu go do używania, to jego przyjęcie należy zaewidencjonować za pomocą konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, a w następnym miesiącu równolegle do odpisów amortyzacyjnych przeksięgować na konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne”. W takim przypadku będzie zachowana zasada współmierności przychodów i kosztów (art. 6 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Natomiast środki trwałe (wyposażenie), które instytucja spisuje w koszty w momencie otrzymania (zakupu), można zaksięgować następująco:

  • Wn 401 „Zużycie materiałów i energii”,
  • Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne”.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 19 lipca 2016 r. poz. 1047).