Pytanie

Biblioteka miejska chce wprowadzić elektroniczne karty biblioteczne. Karty te będą wydawane jednorazowo, odpłatnie i będą służyły identyfikacji osób korzystających z biblioteki. Są one ściśle powiązane z usługą wypożyczania książek. Odpłatność jedynie pokrywa koszt jej zakupu. Czy w przypadku odpłatnego wydawania kart bibliotecznych opłata pobierana z tego tytułu powinna być opodatkowana VAT?

Opłata pobierana za wydawanie kart bibliotecznych podlega zwolnieniu jako usługa kulturalna świadczona przez bibliotekę miejską.

Wyjaśnienie

Zwalnia się od VAT usługi kulturalne świadczone przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną (art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dalej: ustawa o VAT).
Co do zasady usługi, jakie świadczy biblioteka miejska, traktowane są jako usługi kulturalne, a biblioteka miejska jest podmiotem, o którym mowa w przepisie wyżej.

Jednak zwolnienie to stosuje się pod warunkiem, że instytucje kultury nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia przeznaczają je w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług (art. 43 ust. 18 ustawy o VAT).

Jednocześnie zwolnienie to nie ma zastosowania między innymi do wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą (art. 43 ust. 19 pkt 3 ustawy o VAT).
Czynności te, tj. usługi bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałe usługi w zakresie kultury — wyłącznie w zakresie wstępu oraz usługi bibliotek i archiwów — wyłącznie w zakresie wypożyczania wydawnictw wyszczególniono odpowiednio w poz. 184 i 178 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, jako podlegające opodatkowaniu stawką VAT 8%.

Elektroniczna karta biblioteczna umożliwia stworzenie bazy danych użytkowników w systemie informatycznym biblioteki oraz ma służyć identyfikacji osób korzystających z biblioteki. Należy więc uznać, że samo odpłatne wydanie elektronicznych kart bibliotecznych nie jest usługą odpłatnego wstępu do biblioteki czy też usługą wypożyczania wydawnictw za odpłatnością. Co prawda karty są ściśle powiązane z usługą wypożyczania książek, ale trzeba przyjąć, że biblioteka miejska nie wypożycza książek za odpłatnością.

W takiej sytuacji opłata, jaką pobiera biblioteka za wydawanie kart bibliotecznych, podlega zwolnieniu jako usługa kulturalna. Inaczej byłoby, gdyby biblioteka miejska świadczyła usługę odpłatnego wypożyczania wydawnictw. Wtedy wydanie kart bibliotecznych jako usługa ściśle związana z usługą odpłatnego wypożyczania wydawnictw podlegałaby opodatkowaniu według stawki VAT 8%. Samo odpłatne wydanie kart należałoby wtedy uznać jako usługę biblioteki w zakresie wypożyczania wydawnictw.

Podstawa prawna

Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054; ost. zm. Dz.U. 30 listopada 2012 r. poz. 1342)