Saldo w instytucji kultury na dzień 31 grudnia 2021 r. po stronie Ma na koncie 800 „Fundusz środków trwałych” wynosiło 12 499,81 zł, a po zaksięgowaniu amortyzacji za 2021 r. w wysokości 33 580,33 zł saldo na koniec 2022 r. wyniosło po stronie Wn 21 080,52 zł. Po zaksięgowaniu amortyzacji za 2022 r. saldo po stronie Wn jeszcze się zwiększy.
Czy taka sytuacja jest dopuszczalna?
Na koncie funduszu instytucji kultury nie księguje się amortyzacji.
Na koncie 800 „Fundusz instytucji kultury” księguje się tylko mienie wydzielone oraz środki trwałe niepodlegające amortyzacji (art. 29 ust. 2 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, dalej: ustawa o działalności kulturalnej). Księgowanie amortyzacji na tym koncie jest błędem.
Ponadto wynik finansowy z danego roku można księgować tylko na koncie 802 „Fundusz rezerwowy instytucji kultury” (oczywiście numeracja kont zależy od przyjętej w instytucji polityki rachunkowości). Jeśli na koncie są zaksięgowane środki trwałe nabyte z dotacji w trakcie funkcjonowania instytucji kultury, to należy je przeksięgować na konto 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” zapisem:
Natomiast amortyzacja środków trwałych zaliczanych do mienia wydzielonego może powodować stratę, którą ewidencjonuje się na koncie funduszu rezerwowego.
Przypominam, że fundusz instytucji kultury podlega zmniejszeniu o wartość niepokrytej straty netto (art. 29 ust. 1 ustawy o działalności kulturalnej), a w przypadku, gdy strata netto jest wyższa niż fundusz rezerwowy, pozostałą część pokrywa się z funduszu instytucji kultury. A zatem, jeśli amortyzacja spowodowała ujemny wynik finansowy, to może wpłynąć na wartość funduszu instytucji kultury.
Proszę zwrócić uwagę, że fundusz rezerwowy tworzy się z zysku netto za poprzedni rok obrotowy i przeznacza się na pokrycie strat instytucji kultury (art. 29 ust. 3 ustawy o działalności kulturalnej).
Przy czym przewidziano możliwość pokrycia straty netto z funduszu instytucji kultury, gdy jej wartość jest wyższa niż fundusz rezerwowy (art. 29 ust. 4 ustawy o działalności kulturalnej). A zatem można całą stratę z funduszu rezerwowego przeksięgować na fundusz instytucji kultury, nawet jeśli spowoduje powstanie ujemnego funduszu instytucji kultury (wartość po stronie Wn konta 800 „Fundusz instytucji kultury”) lub go pogłębi.
Proszę pamiętać, że w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego instytucja kultury podaje propozycje co do sposobu pokrycia straty za rok obrotowy (załącznik nr 1 do Ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości). Przy czym podział lub pokrycie wyniku finansowego netto może zostać dokonane po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, czyli organizatora.
O ile zysk zgodnie z ustawą o działalności kulturalnej instytucja kultury musi przeznaczyć na fundusz rezerwowy, to stratę może pokryć z funduszu instytucji kultury, jeśli organizator takie pokrycie straty zatwierdzi.