Pytanie

Pracownik zatrudniony jest w instytucji kultury w równoważnym czasie pracy (okres rozliczeniowy 3-miesięczny). Pracownik — poza zaplanowanymi godzinami pracy w harmonogramie — przychodzi do pracy podczas interwencji ochrony związanej z załączaniem się alarmu w instytucji. Za każde przyjście pracownik dostaje dodatek specjalny w wysokości 50 zł. Pracownik może być wezwany przez ochronę w dowolnym dniu, w tym w niedzielę, a także w różnych godzinach (także nocnych).
Czy taki sposób rozliczenia się z pracownikiem jest prawidłowy?

Pracownik instytucji kultury może otrzymać dodatek specjalny za wykonywanie dodatkowych, powierzonych przez pracodawcę zadań, na okres wykonywania tych zadań (art. 31 ust. 4 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, dalej: ustawa o działalności kulturalnej). Należy więc pozytywnie ocenić przyznanie pracownikowi dodatku specjalnego, gdyż powierzone obowiązki wymagają od niego większej dyspozycyjności niż standardowo wymagana wobec pracowników instytucji kultury.

Wyjaśnienie

Natomiast — w mojej ocenie — fakt przyznania dodatku specjalnego nie ma wpływu na zasady rozliczania pracy nadliczbowej i pracy w porze nocnej pracownika instytucji kultury.

Jeżeli wykonywanie dodatkowych zadań wiąże się z przekraczaniem norm czasu pracy lub z pracą w porze nocnej — pracownikowi instytucji kultury należy się rekompensata pracy nadliczbowej i pracy w porze nocnej na zasadach wynikających z Ustawy 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: kp), niezależnie od faktu otrzymywania dodatku specjalnego. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do pracowników instytucji kultury stosuje się bowiem przepisy kp (art. 26a ustawy o działalności kulturalnej).

Wprowadzając możliwość przyznania dodatku specjalnego za wykonywanie dodatkowych, powierzonych przez pracodawcę zadań, ustawa o działalności kulturalnej nie odnosi się jednak, moim zdaniem, do kwestii rozliczania czasu pracy w sytuacji, gdy te dodatkowe zadania spowodują wykonywanie pracy nadliczbowej.

Kodeks pracy przewiduje dwie formy rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych (art. 1511 i art. 1512 kp):

  • w formie dodatku do wynagrodzenia albo
  • w formie czasu wolnego (z inicjatywy pracodawcy albo na pisemny wniosek pracownika).

Można zatem za część godzin nadliczbowych wypłacić jako rekompensatę dodatek do wynagrodzenia, a za część — udzielić czasu wolnego.

Jeżeli praca nadliczbowa miała miejsce w porze nocnej — to pracownikowi przysługuje jeszcze dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej (w wysokości wynikającej z kp albo z korzystniejszej niż określona w kp obowiązującej w regulaminie wynagradzania instytucji kultury ‒ art. 1518 kp). Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje niezależnie od rekompensaty pracy nadliczbowej.

Podstawa prawna

  • Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn. Dz.U. z 7 lutego 2020 r. poz. 194; ost. zm. Dz.U. z 24 października 2019 r. poz. 2020)
  • Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 30 lipca 2020 r. poz. 1320; ost. zm. Dz.U. z 27 grudnia 2018 r. poz. 2432)