Pytanie

Czy dyrektor samorządowej instytucji kultury może zamówić kontrolę dotyczącą gospodarki finansowej swojej instytucji w prywatnym biurze rachunkowym? Jakie organy są upoważnione do przeprowadzania kontroli w instytucjach kultury?

Wyboru podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej (art. 66 ust. 4 Ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dalej: ustawa o rachunkowości).

Wyjaśnienie

Instytucje kultury stosują ustawę o rachunkowości (art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości), a zatem mają obowiązek zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego (art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
Trzeba pamiętać, że organ zatwierdzający
sprawozdanie to taki, który zgodnie z obowiązującymi instytucję kultury przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości).

Właśnie dlatego organ właściwy do zatwierdzania sprawozdania finansowego instytucji kultury powinien zostać określony w jej statucie. Najczęściej sprawozdanie finansowe zatwierdza organizator instytucji kultury. I to właśnie on decyduje, kto zbada jej sprawozdanie finansowe.
Oczywiście, gdyby w statucie jako zatwierdzający sprawozdanie zostałby określony inny podmiot niż organizator, to on miałby prawo do wyboru biegłego.

Jednak może się zdarzyć, że dyrektor nie jest pewny, czy gospodarka finansowa instytucji kultury jest prowadzona poprawnie i czy nie ma błędów jeszcze z poprzednich lat (taka sytuacja najczęściej zdarza się przy zmianie na stanowisku dyrektora). Moim zdaniem w takiej sytuacji kontrola pociąga za sobą koszty i dyrektor powinien się zwrócić do organizatora.

W zależności od rodzaju kontroli w instytucji kultury różne organy są uprawnione do jej przeprowadzania; są to na przykład urzędy skarbowe, Państwowa Inspekcja Pracy, ZUS. Także organizator może kontrolować instytucję kultury, gdyż na nim ciąży obowiązek udzielenia dotacji oraz nadzoru jej wykorzystania.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 11 marca 2013 r. poz. 330; ost. zm. Dz.U. z 28 maja 2013 r. poz. 613).