Pytanie

W 2016 r. organizator przyznał samorządowej instytucji kultury — gminnemu ośrodkowi kultury (GOK) — 383 000 zł dotacji podmiotowej i 17 000 zł dotacji celowej. Jak co roku, narzucił na GOK realizację zadań wynikających z kalendarza imprez gminnych. Niestety, dotacja podmiotowa nie wystarczy na pokrycie kosztów związanych z organizacją wszystkich zadań ujętych kalendarzu, a organizator nie zmniejszył liczby wskazanych do realizacji imprez. Dyrektor oszacował, że GOK zabraknie 37 000 zł, i zasugerował organizatorowi przesunięcie dotacji celowej na podmiotową (17 000 zł), a następnie:

  • organizator zwiększy dotację podmiotową o 20 000 zł, albo
  • na brakujące 20 000 zł GOK zaciągnie pożyczkę, którą spłaci ze środków własnych w przyszłym roku.

Czy takie rozwiązania są prawidłowe, czy może istnieje inna możliwość uzupełnienia budżetu GOK?

Gmina może w ramach posiadanych środków zwiększyć dotację dla instytucji kultury lub przyznać dotację celową na zrealizowanie konkretnego zadania.

Wyjaśnienie

Przede wszystkim zwracam uwagę, że organizator — nawet jako podmiot przyznający dotacje na działalność instytucji — nie ma prawa narzucać GOK zadań realizowanych z dotacji podmiotowej.

Instytucja kultury gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania (art. 27 ust. 1 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, dalej: ustawa o działalności kulturalnej).

Dotację podmiotową organizator przekazuje na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów (art. 28 ust. 3 pkt 1 ustawy o działalności kulturalnej). Organizowanie imprez z kalendarza imprez gminnych wpisuje się z pewnością w działalność statutową GOK i daje korzyści zarówno gminie, jak instytucji kultury. Jedna gmina nie ma prawa niczego dyrektorowi GOK narzucać.

Nieco inaczej jest z dotacją celową przeznaczaną na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji albo na realizację wskazanych zadań i programów (art. 28 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy o działalności kulturalnej). Dotacja celowa, którą otrzymał GOK, została przeznaczona na określony cel i musi być wydatkowana zgodnie z nim. Nie można zatem przesunąć tej dotacji ani wydatkować na inne zadania. Jeśli zadanie, na które została przeznaczona dotacja celowa, nie zostanie wykonane, wtedy GOK musi taką dotację zwrócić organizatorowi.

Proszę zauważyć, że dotacja podmiotowa służy na dofinansowanie instytucji kultury, a to oznacza, że instytucja finansuje swoją działalność także ze środków własnych.

Jeśli zatem GOK chce wykonać zadania, na które brakuje mu funduszy, to może wziąć pożyczkę na ich realizację.

Gmina może również zwiększyć dotację podmiotową lub udzielić dodatkowej dotacji celowej na realizację konkretnego zadania, np. zaplanowanej w kalendarzu imprezy.

Podstawa prawna

Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn. Dz.U. z 16 kwietnia 2012 r. poz. 406; ost. zm. Dz.U. z 30 września 2015 r. poz. 1505)