13 kwietnia 2011 r. odbyła się długo oczekiwana III Ogólnopolska Konferencja „Biblioteka cyfrowa — fakty i mity prawa autorskiego”. Jej patronem medialnym został Poradnik Instytucji Kultury.

Praktycy i wybitni specjaliści z prawa autorskiego przedstawiali zawiłości ustawy w połączeniu z tworzeniem e-bibliotek. Żywa dyskusja z uczestnikami o meandrach prawa autorskiego świadczy o potrzebie pochylenia się nad zagadnieniem e-bibliotek. A jest o czym dyskutować, bo truizmem jest stwierdzenie, że prawo autorskie nie nadąża za nowymi technologiami.

Pierwszym prelegentem była Mec. Monika Brzozowska — wybitny znawca problematyki cyfrowego prawa autorskiego. Adwokat Monika Brzozowska, partner w Kancelarii Pasieka, Derlikowski, Brzozowska i Partnerzy, przedstawiała ogólne zagadnienia dotyczące utworów, baz danych, zbiorów bibliotecznych w otoczeniu cyfrowym. Nawet dla niepraktyków jej wykład był niezwykle cenny, jasny i klarowny. Punktem wyjścia dla wykładu Pani Mec. Brzozowskiej była odpowiedź na pytanie czy biblioteki cyfrowe są legalne i jakie są podstawy prawne do ich tworzenia. Kolejne poruszane zagadnienie to problematyka samego utworu. Czymże jest utwór? — oto jest pytanie, na które odpowiadała Mec. Brzozowska. Jaka jest ochrona utworu i ile lat trwa to kolejne punkty wystąpienia Mec. Brzozowskiej.

Kolejnym prelegentem był Mec. Rafał Golat, radca prawny w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przedstawiał on problematykę digitalizacji zbiorów bibliotecznych. Mec. Rafał Golat — ekspert z zakresu prawa autorskiego — niezwykle merytorycznie i rzeczowo przybliżał uczestnikom zawiłości digitalizacji w powiązaniu z ustawą o bibliotekach, ustawą o bazach danych czy ustawą o szkolnictwie wyższym.

Kolejny temat Konferencji to temat, na którzy uczestnicy oczekiwali z wielką ciekawością tj. problematyka dozwolonego użytku publicznego oraz wyłączeń spod reżimu ustawy o prawie autorskim. Problematykę przybliżyła Mec. Monika Brzozowska, która wyjaśniła jak wykorzystać obecnie istniejące regulacje w przypadku e-bibliotek?
O tym, że temat jest niezwykle ważny świadczy fakt, że biblioteki mogą zgodnie z prawem rozpowszechniać zbiory (co do zasady) po upływie 70 lat od śmierci twórcy. Co jednak zrobić z dziełami osieroconymi (nie wiadomo, kto jest autorem takiego dzieła), co zrobić jeśli nie ma przeniesienia prawa autorskiego do danego utworu a biblioteka jest właścicielem utworu; jak biblioteka może zgodnie z prawem działać na zasadzie prawa cytatu; czy prace magisterskie i doktorskie można digitalizować? Mec. Monika Brzozowska przedstawiła bardzo istotne zagadnienie dotyczące tzw. „starych fotografii” (zrobionych do 1994 r.) i możliwości ich wykorzystania. Dzięki tej wiedzy, tak potrzebnej e-bibliotekom, okazało się, że istnieje wiele możliwości wykorzystania dozwolonego użytku publicznego w otoczeniu cyberprzestrzeni (szeroko o tych możliwościach w książce „Prawo autorskie w kulturze”).

Po lunchu wykład przedstawił Mec. Piotr Łada. Adwokat Piotr Łada zajmuje się problematyką prawa autorskiego w kontekście szeroko pojętej sztuki, zaś podczas tej Konferencji przybliżał zagadnienia e-booków i audiobooków w e-bibliotece. O tym, że jest to ważny temat świadczą liczne pytania płynące od uczestników.

Na zakończenie Konferencji Mec. Monika Brzozowska przybliżyła problematykę prac naukowych, utworów naukowych pracowników uczelni czy bibliotek oraz zagadnienia dotyczące pracowników biblioteki w kontekście praw autorskich. Temat również wywoła duże zainteresowanie, co przełożyło się na ożywioną dyskusję z prowadzącą.

Konferencja to odpowiedź na potrzeby środowiska zajmującego się e-bibliotekami. To również próba wskazania, że obecnie istniejąca ustawa pozwala (w ramach wyłączeń czy też w ramach dozwolonego użytku) na wiele rozwiązań w obszarze cyfrowym. Konferencja cieszyła się ogromnym zainteresowaniem, zgromadziła ponad 50 osób, które zgodnie oświadczyły, że zarówno z uwagi na problematykę jak i bardzo wysoki poziom merytoryczny Konferencji należy ją w najbliższym czasie powtórzyć. Organizatorzy zapewnili, że wkrótce pojawi się kolejna edycja Konferencji, na którą zapraszają wszystkich tych, którzy z uwagi na limit miejsc nie mogli się pojawić 13 kwietnia 2011 r. w Warszawie. Szczegóły na www.wirtualnakultura.pl.