Pytanie

Tygodniowy wymiar czasu pracy w muzeum wynosi 37 godzin (od wtorku do soboty) oraz w co drugą niedzielę 3 godziny, poniedziałek jest dniem wolnym. Jak rozliczać pracę w niedzielę: jak dyżur czy jak normalne godziny pracy? Jak je rekompensować?

Z pytania wynika, że 3-godzinna praca w co drugą niedzielę stanowi zaplanowany element organizacji czasu pracy, nie jest to więc praca w godzinach nadliczbowych, która dopuszczalna jest tylko w sytuacjach nieprzewidzianych, nagłych. Muzeum powinno więc pamiętać przede wszystkim o konieczności udzielenia pracownikowi muzeum innego dnia wolnego tak, aby w okresie rozliczeniowym przeciętnie pracował on 5 dni w tygodniu (art. 129 § 1 w zw. z art. 147 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, dalej: kp).

Wyjaśnienie

Tego dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę w zasadzie trzeba udzielić w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po niedzieli, gdy pracownik pracował.

Jeżeli jednak w muzeum nie można wykorzystać w takim terminie dnia wolnego od pracy, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. A jeśli nie ma możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy także w tym terminie — trzeba wypłacić dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia (art. 15111 § 1 i 2 w zw. z art. 1511 § 1 pkt 1 kp).

Gdyby pracownik musiał pracować w niedzielę ponad 3 godziny ze względu na wcześniej nieprzewidziane potrzeby pracodawcy, to wówczas byłaby to praca w godzinach nadliczbowych. Za każdą godzinę takiej pracy pracownikowi przysługuje oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia (art. 1511 § 1 pkt 2 kp). Nie jest to dodatek określony w art. 1511 § 1 pkt 1 lit. b kp, a więc w wysokości 100% wynagrodzenia, ponieważ ta niedziela nie jest dla pracownika dniem wolnym od pracy, ale dniem zaplanowanej dla niego trzygodzinnej pracy.

Innym sposobem na zrekompensowanie pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych w niedzielę jest udzielenie mu czasu wolnego w wysokości (art. 1512 § 1 i 2 kp):

  1. odpowiadającej przepracowanym godzinom nadliczbowym, jeśli następuje to na pisemny wniosek pracownika,
  2. o połowę wyższej niż przepracowane godziny nadliczbowe, jeżeli następuje to z inicjatywy pracodawcy.

Trzeba jednak pamiętać, że wówczas pracownikowi nie przysługuje już dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.

Podstawa prawna

Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 232, poz. 1378)