Pytanie

Muzeum otrzymało muzealia w darowiźnie. Zbiory zostały wycenione i wprowadzone do ksiąg rachunkowych. W ramach inwestycji w muzeum ze środków organizatora wykonano także renowację tych muzealiów. Teraz organizator oczekuje, że o wartość renowacji muzeum podniesie wartość początkową muzealiów.
Jakich argumentów użyć, skoro jest to niezgodne z prawem?

Organizator nie ma prawa decydować o wartości należących do muzeum muzealiów. Czasami zdarza się, że organizator oczekuje bądź wręcz domaga się od instytucji kultury, aby ta zastosowała rozwiązania, które nie są zgodne z prawem. W takim przypadku, moim zdaniem, instytucja kultury powinna napisać wyjaśnienie, w którym powoła się na odpowiednie przepisy i odmówi wykonania takiej czynności. Natomiast jeśli organizator żąda podniesienia wartości muzealiów, to powinien podać podstawę prawną zastosowania takiego rozwiązania.

Wyjaśnienie

Muzealia ujmuje się w ewidencji księgowej w cenie nabycia (art. 28 ust. 1 pkt 1 Ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dalej: ustawa o rachunkowości), natomiast muzealia otrzymane w darowiźnie wycenia się zgodnie z umową darowizny lub — jeśli wartość ta nie została w tej umowie określona — w cenach rynkowych (wartości godziwej).

Przy czym wartość początkową środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami (art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Renowacja to odnawianie, odświeżanie czegoś, a zatem nie ulepsza ona dóbr kultury i nie zwiększa to ich wartości początkowej.

Przypominam, że ustawa o rachunkowości zezwala na przeszacowanie (aktualizację) wartości środków trwałych tylko na podstawie odrębnych przepisów (art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości). Ostatnia aktualizacja miała miejsce w 1995 r.

Podstawa prawna

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 22 lutego 2019 r. poz. 351)