Pytanie

Pracownik został zatrudniony w domu kultury na umowę o pracę, a następnie objął funkcję dyrektora placówki. Początkowo na czas pełnienia tej funkcji wziął, urlop bezpłatny (jako pracownik), ale obecnie wyraża chęć rozwiązania umowy o pracę.
Czy w tej sytuacji można rozwiązać z nim umowę o pracę?

Pracownik i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia stron albo pracownik może umowę wypowiedzieć (art. 30 § 1 pkt 1–2 Ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, dalej: kp).

Wyjaśnienie

Pomimo korzystania z urlopu bezpłatnego w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę oraz tego, że urlop ten został wzięty w związku z powołaniem na czas określony na stanowisko dyrektora instytucji kultury, pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę.

Do rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem dojdzie wówczas z upływem okresu wypowiedzenia, który zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.

Zatem jeżeli pracownik był zatrudniony (art. 36 § 1 kp):

  • krócej niż 6 miesięcy — okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie,
  • co najmniej 6 miesięcy — 1 miesiąc,
  • co najmniej 3 lata — 3 miesiące.

Do zakończenia umowy o pracę może także dojść na mocy porozumienia stron, czyli zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika w tym zakresie.

Pracodawcę będącego instytucją kultury reprezentuje dyrektor. W przypadku opisanym w pytaniu dojdzie wówczas do sytuacji, w której ta sama osoba podpisałaby porozumienie zarówno po stronie pracodawcy, jak i pracownika. Zasadniczo taka sytuacja jest postrzegana w prawie pracy jako nieprawidłowa wówczas, gdy dochodzi do naruszenia interesów reprezentowanego podmiotu, czyli instytucji kultury, np. gdyby dyrektor podwyższył sobie jako pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę wynagrodzenie.

W tym przypadku nie ma to miejsca, ponieważ chodzi o rozwiązanie umowy o pracę. Uważam więc, że byłoby możliwe zawarcie porozumienia w zakresie rozwiązania stosunku pracy, ewentualnie dyrektor mógłby upoważnić innego pracownika na podstawie pełnomocnictwa do rozwiązania ze sobą umowy o pracę na mocy porozumienia stron (art. 98 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny).

Jeśli chodzi o konsekwencje prawne, to będzie to przede wszystkim zakończenie umowy o pracę zawartej z instytucją kultury. Wówczas po upływie kadencji, na którą dyrektor został powołany, albo po odwołaniu go ze stanowiska przed tym terminem, nie powróci on na poprzednio zajmowane stanowisko.

Jeśli będzie chciał być nadal zatrudniony w instytucji, to pracodawca będzie musiał ewentualnie zatrudnić go ponownie na podstawie umowy o pracę.

Podstawa prawna

  • Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 31 lipca 2023 r. poz. 1465; ost. zm. Dz.U. z 14 czerwca 2024 r. poz. 878)
  • Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 17 lipca 2024 r. poz. 1061; ost. zm. Dz.U. z 14 sierpnia 2024 r. poz. 1237)