Pytanie

Instytucja kultury przejęła od poprzedniego muzeum na tej samej posesji i w tym samym czasie jeden budynek jako mienie wydzielone oraz drugi mniejszy budynek, który nie był zaliczony do mienia wydzielonego, czyli do funduszu instytucji kultury (jego wartości nie ujęto w akcie notarialnym). Wartość obu budynków wynikała z ksiąg muzeum, ale teraz instytucja chce zaktualizować je do wartości godziwej.
Jakie księgowania należy zastosować?

Jeśli instytucja kultury popełniła błąd przy ustalaniu wartości początkowej środka trwałego, powinna go skorygować.

Wyjaśnienie

Organizator zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona (art. 12 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej). Jeśli zatem organizator przekazuje nowo powstałej instytucji kultury majątek innej instytucji, to jest on jej mieniem wydzielonym. Przed wprowadzeniem mienia wydzielonego do ksiąg rachunkowych instytucja kultury powinna je wycenić. Jeśli akt notarialny nie zawiera wartości środka trwałego, instytucja może przyjąć jego wartość netto z protokołu przekazania i od tej wartości dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

Proszę zauważyć, że jeśli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy. Przy czym za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za którą dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami (art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości).

Może się zdarzyć, że cena netto przekazanej nieruchomości, którą przejęła instytucja kultury, jest taka jak cena rynkowa (wartość godziwa). Jeśli instytucja stwierdziła, że popełniła błąd przy wycenie wartości początkowej, to może ją skorygować na dzień przyjęcia, przy czym musi pamiętać o skorygowaniu także amortyzacji.

Jeżeli instytucja kultury błędnie ustaliła wartość początkową środka trwałego wprowadzonego do ewidencji księgowej i w tym samym roku wykryła ten błąd, to do ksiąg rachunkowych powinna wprowadzić zapis:

  1. Zwiększenie wartości początkowej środka trwałego:
    • Wn 010 „Środki trwałe”,
    • Ma 800 „Fundusz instytucji kultury”.
  2. Korekta dotychczasowej amortyzacji:
    • Wn 400 „Amortyzacja”,
    • Ma 070 „Umorzenie środków trwałych”.

Podstawa prawna

  • Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn. Dz.U. z 24 stycznia 2024 r. poz. 87)
  • Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 16 stycznia 2023 r. poz. 120; ost. zm. Dz.U. z 23 kwietnia 2024 r. poz. 619)