Pytanie

W jakim trybie można powołać dyrektora ośrodka kultury z pominięciem konkursu? Kandydat na stanowisko dyrektora to pracownik z 20-letnim stażem w tym ośrodku kultury, w którym jest wakat na to stanowisko. Kandydat legitymuje się wykształceniem wyższym kierunkowym (pedagogika kulturalno-oświatowa i socjalna) oraz jest po studium bibliotekarskim. Instytucja kultury zatrudnia 12 pracowników łącznie na 8 i 5/8 etatu, a gmina liczy 6000 mieszkańców.

Zasady powoływania dyrektora samorządowej instytucji kultury zostały określone w art. 15 i art. 16 Ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (dalej: ustawa o działalności kulturalnej). Pierwszy z tych przepisów dotyczy powoływania przez organizatora na stanowisko dyrektora osoby przez niego wybranej. Drugi — określa zasady przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora instytucji.

Wyjaśnienie

Jeżeli instytucja została wymieniona w Rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 26 lipca 2012 r. w sprawie wykazu samorządowych instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu (dalej: rozporządzenie), to konkurs na stanowisko dyrektora jest obowiązkowy.

Wyjątkiem jest jednak sytuacja, gdy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyrazi zgodę na powołanie na stanowisko dyrektora, bez przeprowadzania konkursu, kandydata wskazanego przez organizatora (art. 16 ust. 3 ustawy o działalności kulturalnej).

Aby taką zgodę uzyskać, organizator instytucji występuje do ministra z wnioskiem. Koniecznym elementem wniosku jest uzasadnienie przyczyn zastosowania takiego trybu oraz informacje na temat wykształcenia, kompetencji i doświadczenia zawodowego kandydata na stanowisko dyrektora (art. 16 ust. 3a ustawy o działalności kulturalnej).

Jeśli samorządowy ośrodek kultury nie figuruje w wykazie ministra określonym w rozporządzeniu, jego organizator nie ma obowiązku przeprowadzania konkursu w celu wyłonienia osoby mającej pełnić funkcję jej dyrektora.

Wówczas, rezygnując z konkursu, organizator tego ośrodka kultury powołuje dyrektora na czas określony (od 3 do 7 lat), po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych właściwych ze względu na rodzaj działalności prowadzonej przez instytucję (art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o działalności kulturalnej).

Organizator może mieć swojego kandydata na stanowisko dyrektora, ale swojego kandydata — mimo że nie ma obowiązku przeprowadzenia konkursu — zgłosić mogą także pracownicy ośrodka kultury, np. poprzez przedstawicieli związków zawodowych.

Zwracam także uwagę, że w tym przypadku staż pracy w ośrodku kultury ani wykształcenie kandydata na stanowisko nie mają znaczenia.

Ustawa o działalności kulturalnej nie wymienia kwalifikacji wymaganych od osoby mającej pełnić funkcję dyrektora. Podobnie nie uzależnia powołania kandydata od liczby etatów w instytucji ani od liczby mieszkańców gminy, na terenie której działa ośrodek kultury.

Podstawa prawna

  • Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn. Dz.U. z 16 kwietnia 2012 r. poz. 406; ost. zm. Dz.U. z 1 kwietnia 2014 r. poz. 423)
  • Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 26 lipca 2012 r. w sprawie wykazu samorządowych instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu (Dz.U. z 3 sierpnia 2012 r. poz. 889)