Pytanie

Prowadzimy wraz z żoną gospodarstwo agroturystyczne. Ponadto, korzystając z posiadanej bazy, organizujemy również imprezy (integracyjne, kuligi, ferie dla młodzieży) oraz występy grup folklorystycznych. Te ostatnie, ze względu na rosnące powodzenie, zorganizowaliśmy w ubiegłym roku w sali gminnego ośrodka kultury. Obecnie żona została wybrana radną gminy. Czy ten fakt uniemożliwia nam korzystanie z GOK?

Nie, radny nadal może korzystać z sal gminnego ośrodka kultury do organizowania imprez.

Uzasadnienie

Ustawodawca, wykazując dbałość o przejrzystość wzajemnych relacji między jednostką samorządu terytorialnego (dalej: JST) a jej organem stanowiącym i kontrolnym (radą), stara się nie dopuścić do powstawania jakichkolwiek powiązań i uzależnień między nimi. Jednoznacznym tego wyrazem jest zapis, w odnoszącej się do opisanej w pytaniu sytuacji, ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Artykuł 24f przywołanej ustawy zabrania radnemu prowadzenia działalności gospodarczej, lub zarządzania taką, jeśli w tym celu wykorzystywane jest mienie komunalne JST. Celem tego artykułu jest uniemożliwianie osiągania ewentualnych ułatwień w dostępie do mienia komunalnego przez osoby posiadające mandat radnego.

Jednak kluczowe dla odpowiedzi na postawione pytanie jest ustalenie:

  • czy gminny ośrodek kultury jest mieniem komunalnym gminy oraz
  • aktywność gospodarcza nowej radnej.

Na podstawie opinii prawnych wspartych wyrokami sądów administracyjnych należy rozróżnić mienie komunalne od mienia, którym gmina może swobodnie dysponować (w uzasadnieniu wyroku NSA z 6 października 2004 r., sygn. akt 481/04). Jeden z sądów stwierdził wręcz, że niestosowanie takiego odróżnienia może powodować, że każdy radny, poruszając się po drogach gminnych, wykorzystuje mienie komunalne, zatem powinien zrzec się mandatu.

Z orzecznictwa

(…) Wykorzystywanie mienia komunalnego do prowadzenia działalności gospodarczej, w świetle art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należy rozpatrywać w odniesieniu do przedmiotu tej działalności.
Wyrok NSA z 6 października 2004 r., sygn. akt 481/04

Skoro gminny ośrodek, jako osoba prawna, dysponuje powierzonym mu mieniem oraz środkami niezbędnymi do utrzymania obiektu, w którym prowadzi swą działalność (art. 11 i 12 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej), to należy uznać, że w opisanej sytuacji nie wystąpi wykorzystywanie mienia będącego bezpośrednio własnością samej gminy.

Wobec niespełnienia pierwszego z warunków złożenia mandatu, z jednej strony nie ma znaczenia charakter działalności prowadzonej przez radną, z drugiej zaś brak przeszkód, by w dalszym ciągu instytucja kultury, jaką jest gminny ośrodek kultury, udostępniała jej swe pomieszczenia na warunkach ustalonych przez obie strony.

Podstawy prawne

  • Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. Nr 16, poz. 95; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 106, poz. 675)
  • Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. Nr 13, poz. 123; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 62, poz. 504)