• Sfinansowanie modernizacji dotacją na inwestycje
  • Ulepszenie zwiększa wartość początkową środka trwałego
  • Dostosowanie budynku dla osób niepełnosprawnych jest wydatkiem strukturalnym

Instytucja kultury samodzielnie gospodaruje przydzieloną jej lub nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, a jak wynika z przepisów art. 27 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (dalej: ustawa o działalności kulturalnej), ma to robić, kierując się zasadami efektywności wykorzystania środków finansowych. Koszty bieżącej działalności i zobowiązania pokrywa natomiast z uzyskiwanych przychodów (art. 28 ust. 1 ustawy o działalności kulturalnej).

Przychodami instytucji kultury są:

  • wpływy z prowadzonej działalności,
  • wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych,
  • dotacje z budżetu,
  • środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł.

Najczęściej instytucje kultury nie osiągają tak wysokich zysków, aby mogły z nich finansować inwestycje. Modernizacja budynku może więc zostać sfinansowana w całości lub części środkami z dotacji celowej przeznaczonej na inwestycje.

Zwiększenie wartości początkowej modernizowanego budynku

Ulepszenie środka trwałego polega na jego rozbudowie, przebudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powoduje, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami jego eksploatacji lub innymi miarami (art. 31 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, dalej: ustawa o rachunkowości).
Oznacza to, że poniesione koszty na dostosowanie budynku dla osób niepełnosprawnych można potraktować jako ulepszenie, gdyż poprawią warunki bezpieczeństwa, a co za tym idzie zwiększą wartość budynku.

Nakłady związane z ulepszeniem środka trwałego ewidencjonowane są na koncie 080 „Środki trwałe w budowie”. Konto to służy m.in. do ewidencji kosztów związanych z ulepszeniem już istniejącego środka trwałego.

Zasady ujmowania zdarzeń gospodarczych występujących w toku działalności instytucji kultury powinny wynikać z zasad określonych w zakładowym planie kont, który stanowi część polityki (zasad) rachunkowości.

Z art. 29 ustawy o działalności kulturalnej wynika z kolei, że fundusz instytucji kultury zwiększają między innymi dotacje przekazane przez organizatora na rozwój instytucji kultury. Są to dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, w tym również te pochodzące ze środków z budżetu Unii Europejskiej.

Uwaga!

Projekt ustawy o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3786):

  1. dostosowując do wymogów ustawy o finansach publicznych w art. 28 ust. 1b i 2 oraz ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wprowadza zapisy określające, że organizator przekazuje instytucji kultury środki finansowe w formie dotacji:
    • podmiotowej — na działalność bieżącą, w tym na utrzymanie obiektów i remonty,
    • celowej — na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji,
    • celowej — na realizację wskazanych zadań i programów;
  2. wprowadza zmianę w art. 29 ustawy o działalności kulturalnej.

Artykuł ten przyjmuje brzmienie: Wartość majątku instytucji kultury odzwierciedla fundusz instytucji kultury, który odpowiada wartości mienia wydzielonego dla instytucji. Uchylony zostanie zatem prawdopodobnie ust. 2–7 tego artykułu, a tym samym instytucje kultury będą stosować przepisy ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości.

Ewidencja księgowa dotacji na modernizację budynku

Dotacja jest formą dysponowania środkami publicznymi i służy wyłącznie realizacji określonego zadania publicznego. Dlatego na podstawie art. 126 ustawy o finansach publicznych podlega szczególnym zasadom rozliczenia. Niewykorzystaną dotację z budżetu na dofinansowanie rozwoju instytucji kultury (inwestycje) trzeba zwrócić. W księgach rachunkowych ujmuje się następujące zapisy:

  1. Wpływ dotacji z budżetu na modernizację budynku:
    • Wn 130 „Rachunek bankowy – bieżący”,
    • Ma 800 „Fundusz Instytucji Kultury”.
  2. Faktura za projekt modernizacji budynku:
    • Wn 080 „Środki trwałe w budowie” — wartość netto,
    • Wn 221 „VAT naliczony” — kwota VAT,
    • Ma 201 „Rozrachunki z kontrahentami” — wartość brutto.
  3. Faktura za roboty budowlane i montażowe:
    • Wn 080 „Środki trwałe w budowie” — wartość netto,
    • Wn 221 „VAT naliczony” — kwota VAT,
    • Ma 201 „Rozrachunki z kontrahentami” — wartość brutto.
  4. Zapłata za faktury:
    • Wn 201 „Rozrachunki z kontrahentami”,
    • Ma 130 „Rachunek bankowy — bieżący”.
  5. Oddanie do użytkowania (zwiększenie wartości budynku):
    • Wn 010 „Środki trwałe”,
    • Ma 080 „Środki trwałe w budowie”.
  6. Rozliczenie dotacji inwestycyjnej — kwota podlegająca zwrotowi:
    • Wn 800 „Fundusz Instytucji Kultury”,
    • Ma 225 „Rozliczenie z tytułu dotacji”.
  7. Przelew środków z tytułu niewykorzystanej dotacji na rachunek budżetu:
    • Wn 225 „Rozliczenie z tytułu dotacji”,
    • Ma 130 „Rachunek bieżący”.

Oczywiście zarówno numerację, jak i nazwy kont poszczególne instytucje kultury powinny dostosować do zasad wynikających z ich własnej polityki rachunkowości.

Modernizacja a wydatki strukturalne

Nie wszystkie wydatki ponoszone na modernizację budynku kwalifikują się jednak do wydatków strukturalnych. Wydatek można zaliczyć do wydatków strukturalnych, jeśli został poniesiony z krajowych środków publicznych w związku z realizacją celu (zadania).
Musi on też być ujęty w klasyfikacji wydatków strukturalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z 10 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych.

Wydatki na dostosowanie budynku dla osób niepełnosprawnych klasyfikuje się w obszarze VII Kultura, w kodzie 58 „Usuwanie barier architektonicznych”.

Podstawy prawne

  • Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 62, poz. 504)
  • Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 102, poz. 585)
  • Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726)